20-11-2020, 00:10
Starożytny Egipt. Malowidła ścienne z grobu pisarza Nachta, Teby. Nowe Królestwo, koniec XV wieku pne
Parasol dla faraona i papieża: jak ten dodatek był używany w starożytności
Od starożytności
Historia tego interesującego drobiazgu sięga około trzech tysięcy lat.
Naukowcy wciąż nie są pewni, której ze starożytnych cywilizacji należy przypisać ten wynalazek, ale najprawdopodobniej pierwsze takie konstrukcje chroniące przed słońcem powstały w Egipcie, a stamtąd parasol rozprzestrzenił się po całym świecie.
Oczywiste jest, że w gorącym klimacie taka ochrona przeciwsłoneczna była konieczna podczas długich ceremonii, więc możliwe, że została wynaleziona w kilku miejscach.
To prawda, że w tamtych czasach parasol był symbolem władzy królewskiej i mogli go używać tylko faraonowie, cesarze i osoby im bliskie.
Ta nieporęczna konstrukcja miała wówczas wysokość około 1,5 metra i odpowiednio również dużo ważyła.
Wachlarzowa struktura piór, którą można zobaczyć na starożytnych obrazach, zdaniem naukowców, to starożytny parasol,
Maharadża z Pendżabu Ranjit Singh w XIX-wiecznej rycinie (Indie)
Parasole jako insygnia - znak władzy lub autorytetu - zyskały popularność w Asyrii, Babilonie, Chinach i Indiach.
Co więcej, w wielu krajach ten królewski „dodatek” zachował się do niedawna, a w niektórych miejscach można go zobaczyć do dziś.
Królewski dziewięciopoziomowy parasol nad tronem Phuttana Kanchanasinghata w sali tronowej Amarina Vinitchaya, Wielki Pałac, Tajlandia
Na przykład w Tajlandii królewski dziewięciopoziomowy parasol (oficjalnie nazywany „dziewięciopiętrowym dużym białym parasolem stanu”) jest uważany za najświętszy i najstarszy z królewskich regaliów.
Król może usiąść pod nim dopiero po zakończeniu obrzędów koronacyjnych (parasole dla księcia i niekonsekrowanego króla mają mniej poziomów)
Parasol na obrazie starożytnej greckiej wazy
Kobieta trzyma parasol. Stan Gupta, AD 320 mi. (Indie)
W japońskim malarstwie klasycznym parasol jest częstym dodatkiem szlachetnych ludzi.
Na szczególną uwagę zasługują parasole w tradycji japońskiej.
Dotarłszy do Japonii przez Koreę w okresie Asuka (538-710), ten dodatek stał się nie tylko symbolem luksusu, ale także przedmiotem sztuki.
To prawda, że jego materiały - jasne drewno i olejowany papier niestety nie pozwoliły długo służyć i zachować piękno najstarszych próbek dla potomności.
Jednak japońskie malarstwo klasyczne pozwala cieszyć się harmonią japońskich parasoli.
Sądząc po tych zdjęciach, japońskie parasole służyły jako ochrona nie tylko przed słońcem.
Fresk na ścianach kaplicy św. Sylwestra w rzymskiej świątyni Sancti Quattrocoronati. Cesarz Konstantyn przekazuje frygię (diadem) Sylwesterowi (przed 1246). Mężczyzna z boku trzyma papieski parasol.
Najwyższy symbol mocy
Jednak europejscy władcy w średniowieczu nie zapomnieli o tym odważnym i majestatycznym symbolu i nie spieszyli się z przekazaniem go w ręce kobiet.
Parasol służył jako insygnia dla cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego, weneckich dożów i prawdopodobnie królów Sycylii.
Od XIII wieku parasol pojawia się wśród atrybutów władzy papieskiej i staje się jednym z ważnych symboli Watykanu.
Zachował się najciekawszy dowód - opis wejścia papieża Jana XXIII do Konstancji w 1414 roku, sporządzony przez Ulricha z Richenthal.
Wrażenie wśród miejscowej publiczności wywołał niezwykły przedmiot, który uroczyście niesiono po papieżu.
Ponieważ mieszczanie nie wiedzieli, co to jest, budowlę nazywano wielkim kapeluszem:
„Rycerz w zbroi na wielkim koniu jechał za tatą i trzymał w dłoni długi kij. przywarła do obu stron alei. Został podzielony na żółte i czerwone pasy biegnące od góry do dołu. Czapka miała złotą górę, a na niej stał złoty anioł ze złotym krzyżem w dłoni. "
„Papieski kapelusz” z rękopisu kroniki Ulricha z Richenthal
Widać, że ten szczegół ceremonii zdumiał autora tak bardzo, że później wykonano nawet miniaturową ilustrację na ten moment
Umbraculum – część papieskich insygniów; żółto-czerwony parasol zapewniający papieżowi cień.
Znajduje się współcześnie w bazylikach na całym świecie - jego posiadanie było przywilejem bazylik mniejszych.
Gdy papież odwiedza bazylikę, umbraculum jest otwierane.
Umbraculum jest także umieszczane w herbach, np. stanowi element papieskiego herbu, a podczas trwwania sede vacante znajduje się także w herbie
W grudniu 2019 podczas ratunkowych prac budowlanych w Gdańskiej Bazylice św. Mikołaja odnalezione zostało umbraculum o wysokości (z drzewcem) prawie 390 cm i rozpiętości 235 cm, otrzymane w 1929 od papieża Piusa XI i uznawane po 1945 za zaginione
źródło
źródlo